113

Enige tijd geleden was ik op bezoek bij de Gemeentelijke Gezondheidsdienst (GGD) Fryslân om te praten over het project “Supranet” (Suïcidepreventie Actienetwerk). We bespraken de mogelijkheid of de door mijn ontwikkelde signaleringsmethodiek eenzaamheid bij dit project toegepast kan worden.

In Nederland neemt het aantal zelfdodingen toe. In 2016 maakten ruim 1800 personen een einde aan hun leven. In Friesland ligt het aantal zelfdodingen boven het landelijke gemiddelde.

Supranet is een initiatief van de hulpverleningsorganisatie 113. Deze biedt laagdrempelige hulp met online en telefonische hulpverlening.

Personen met suïcidale gedachten en hun naasten kunnen hier 24 uur per dag anoniem en gratis gebruik van maken. Het voorkomen van suïcide is niet een verantwoordelijkheid van de zorgprofessionals alleen.

Supranet wil de samenleving nadrukkelijk bij de problematiek betrekken.

Er bestaat nogal een taboe om over zelfdoding te praten. Laat staan dat je iemand over wie je je zorgen maakt, durft te vragen of hij denkt aan zelfmoord. Hoe eenzaam kun je dan zijn wanneer je hier in je eentje over zit te piekeren?

Op de site 113.nl zegt Jan Mokkenstorm, psychiater en directeur van de organisatie hierover:

“Niemand van ons zou eenzaam en radeloos mogen sterven door zelfmoord”.

Maar hoe krijg je dat voor elkaar? Supranet wil gebruik maken van zogenaamde gatekeepers: mensen die een sleutelrol vervullen in het begeleiden van mensen met zelfmoordgedachten naar professionele hulp. Dat kunnen zowel professionals als vrijwilligers zijn.

Volgens de psychiater zijn er duizenden manieren om een goed gesprek aan te kunnen gaan en maar drie manieren om het helemaal verkeerd aan te pakken. Dit moet je niet doen:

  • Je praat er niet over en kijkt weg.
  • Je zegt :”Wacht even. Dat ga je niet doen!” (je sluit de dialoog).
  • Wanneer je je machteloos voelt en dan zegt: ” Doe het dan maar!”.

Stel de vraag van je leven!

Om het taboe op praten over zelfmoord te doorbreken, voert 113 een campagne onder het motto: Stel de vraag van je leven. En dan gaat het om twee vragen. Vraag aan iemand of hij denkt aan zelfmoord. Maar ook: Vraag hulp wanneer jij aan zelfmoord denkt.

Wil je meer weten, bekijk dan het volgende filmpje:

In Duitsland werkt de aanpak van Supranet succesvol. Ik hoop dat het bij ons ook zo goed aanslaat.

Deze column verscheen in verkorte vorm op 15 maart in de SA!

Aanpak Eenzaamheid Opsterland voorbeeld andere gemeenten?!

Zes jaar geleden vroeg gemeente Opsterland aan Timpaan Welzijn onderzoek te doen naar eenzaamheid. Die opdracht nam ik graag aan. Tijdens mijn studie Sociale Gerontologie volgde ik hierover veel colleges. Die kennis kon ik goed gebruiken om een integrale aanpak eenzaamheid te ontwikkelen. En een actieplan om eenzaamheid te voorkomen.

Maar die aanpak kwam er niet vanzelf. Al jaren trekken gemeente, vrijwilligersorganisaties, professionele instellingen samen op en investeren hier veel tijd en energie in. Tijdens het landelijke eenzaamheidscongres van Coalitie Erbij in september ga ik over die aanpak iets vertellen.

Wat is integrale aanpak?

Integrale aanpak houdt in dat er sprake is van een gezamenlijke visie en aanpak die breed gedragen wordt.

overhandiging eerste signaleringskaart aan wethouder Wietze Kooistra (mei 2012)

overhandiging eerste signaleringskaart aan wethouder Wietze Kooistra (mei 2012)

Centraal staat een signaleringskaart met een praktisch verwijssysteem. Voor specifieke doelgroepen wordt een apart plan van aanpak gemaakt.

Eenzaamheid los je niet op met activiteiten

Eenzaamheid is iets heel persoonlijks en komt op alle leeftijden voor. Nog te vaak wordt voorbijgegaan aan wat degene zelf graag wil. Dan worden er goedbedoeld koffieochtenden georganiseerd, maar dat lost niet op dat jij een partner mist. Het vraagt juist om een individuele aanpak en een persoonlijk plan gebaseerd op eigen regie.

Kennisdeling is belangrijke basis

Wanneer je iets wilt doen aan eenzaamheid moet je weten wat eenzaamheid is, bij wie het voorkomt, hoe je signaleert en weten wat wel en vooral wat niet werkt. Daarom besteden we in Opsterland continu veel aandacht aan voorlichting en training van vrijwilligers en professionals. We organiseren workshops over signaleren en samenwerking en leiden vrijwilligers op tot netwerkcoaches.

Ik ontwikkelde samen met de NHL (Noordelijke Hogeschool Friesland) een training aanpak eenzaamheid die door een breed samengestelde cursusgroep van wijkverpleegkundigen, sociaal werkers, het gebiedsteam en vrijwilligers werd gevolgd.

Nieuwe methodes en projecten
We ontwikkelen ook allerlei nieuwe projecten gericht op preventie. In Gorredijk is Buur & Co dat gericht is op samenredzaamheid in de buurt. Het project Welzijn op Recept staat in de steigers. Opbouwwerkers en wijkverpleegkundigen bezoeken samen appartementen waar senioren wonen en gaan in gesprek over eenzaamheid.

Wijnjewoude is als pilotdorp met het thema eenzaamheid bezig en organiseert in de Kom Erbij Week voor het dorp een symposium over saamhorigheid en eenzaamheid. Ook organiseerde zij in de stille periode van de zomer voor senioren een High Coffee.

Gemeente Opsterland goed voorbeeld voor andere gemeenten

We zijn nu bezig met de borging van de aanpak. Al die jaren heb ik als projectleider integrale aanpak eenzaamheid met heel veel plezier samengewerkt met de gemeente Opsterland en andere organisaties. Ik vind het geweldig dat de gemeente Opsterland tot nu toe zoveel heeft geïnvesteerd in dit project. Daar kunnen nog heel veel gemeenten een voorbeeld aan nemen!

Willie Oldengarm is als projectleider Integrale Aanpak Eenzaamheid werkzaam bij Timpaan Welzijn en werkt als zelfstandig adviseur gespecialiseerd in eenzaamheid.

 

Deze blog verscheen in de Week tegen Eenzaamheid op de site van Sociaal Werk Nederland.

 

Stappenplan eenzaamheid/nietpluis

Stappenplan eenzaamheid/nietpluis

Meer informatie over het door mij ontwikkelde Stappenplan eenzaamheid / niet pluis en de signaleringskaart vindt u hier.

 

 

Wie nodig jij uit deze zomer?

Zomeractie Coalitie Erbij

Zomeractie Coalitie Erbij

De landelijke actie van Coalitie Erbij “Wie nodig jij uit deze zomer?”  is weer begonnen. Het roept mensen op om iemand uit te nodigen die niet zoveel de deur uit komt.

Of iemand die je het oog bent verloren. Voor een bezoek of om samen op pad te gaan. Vorig jaar wijdde ik hier een column aan.

 

Ik vertelde dat ik van plan was om mijn tante uit te nodigen in de zomervakantie om bij mijn moeder op bezoek te gaan. Helaas kwam vorig jaar van mijn idee niets terecht omdat mijn moeder overleed voordat ik het plan ten uitvoer kon brengen.

Wie ga ik nu uitnodigen?

Ik bezoek al meer dan twintig jaar dezelfde kapper in De Wijk. Het kappersbezoek werd bijna altijd afgesloten met een bakje koffie “doen” bij een familie die pal tegenover de kapper woonde. Ik kende de familie goed van de tijd dat ik in De Wijk werkte en mijn kantoor aan hun huis grensde. Zij leefden altijd met iedereen mee.

Geheel onverwacht overleed de man des huizes aan een hartaanval. Een paar jaar daarna werd de echtgenote door een beroerte getroffen. Zij verhuisde noodgedwongen op vrij jonge leeftijd naar een verzorgingshuis.

Sindsdien had ik haar niet meer gezien. Totdat ik haar zomaar ineens bij mijn kapper tegenkwam. Het was een emotionele ontmoeting.

Binnenkort ga ik bij haar op bezoek. Om de banden weer aan te halen en bij te praten. En ik weet zeker dat het niet bij dat ene bezoekje blijft.

En wie nodig jij uit?

Vrijwilligers in Wijnjewoude actief voor Wie nodig jij uit?

Vrijwilligers in Wijnjewoude actief voor Wie nodig jij uit?

Coalitie Erbij kent 20 koploperplaatsen die extra aandacht besteden aan een (integrale) aanpak van eenzaamheid. De gemeente Opsterland is een van hen. Samen met Timpaan Welzijn en de dorpen maken ze hier werk van. Zo gaan mensen van de werkgroep eenzaamheid/saamhorigheid van Wijnjewoude op pad om inwoners uit hun dorp op te roepen in de zomer iemand uit te nodigen. En zij delen zelf in samenwerking met Thuiszorg kaarten uit om ouderen in de zomer uit te nodigen voor een “hi Coffee”.

Wie volgt?

Je kunt vanaf de website http://www.wienodigjijuit.nl/ een e-kaartje sturen of kaarten bestellen. Maar je kunt natuurlijk ook gewoon de telefoon pakken en direct een afspraak met iemand maken! Gewoon doen dus.

Deze column verschijnt in verkorte versie op 14 juli in de SA!

Opsterland en zomereenzaamheid goed op de kaart!

Burgemeester van Selm en ik bij kick-off 06-06-2015

Burgemeester van Selm en ik bij kick-off 06-06-2015

De afgelopen tijd was er veel belangstelling van de pers voor de kick-off van de landelijke campagne van Coalitie Erbij “Wie nodig jij uit deze zomer?” die op 6 juni in Gorredijk plaats vond. Ik coördineerde deze actie. Zie ook de site van Timpaan Welzijn.
We waren te zien bij Radio en TV bij Omroep Fryslân.

Er verschenen mooie artikelen in de Friese dagbladen. In Sa! staat een interview met mij over zomereenzaamheid en Sa! TV maakte een film over de campagne. Opsterland en eenzaamheid staan goed op de kaart!

Burgemeester nodigt uit!
Burgemeester van Selm van de gemeente Opsterland verzorgde de aftrap van de campagne.Zij maakte bekend dat zij tien personen uit de gemeente uitnodigt om samen een wandeling te maken. Zij plaatste een handtekening op een mega grote ansichtkaart. Medewerkers van de gemeente, Timpaan Welzijn en De Friese Wouden deelden kaarten uit aan het winkelend publiek met de oproep deze te versturen naar iemand om gezamenlijk iets leuks te gaan doen.

Kaartje voor mijnheer Pier
De actie  leverde leuke gesprekken op. Luna Klos, een tienjarig meisje uit Jubbega, stal de show. Zij vertelde dat zij een kaartje ging sturen aan de 90-jarige mijnheer Pier met wie ze elke dag een praatje maakt voordat zij naar school gaat. Het leverde een mooi artikel in de Leeuwarder Courant op en ze werd gefilmd voor Sa! Tv.  Ze vertelde ons dat in een dag al haar wensen waren vervuld:  ze kwam én in de krant én op TV! Zie ook de film over de campagne.

http://https://youtu.be/XWptQx80mNE

De campagne gaat door!
Ondertussen gaat de campagne in de gemeente Opsterland gewoon door tot 15 augustus. En we gaan het natuurlijk volgen. Ik ben benieuwd naar de resultaten. U ook?

Wil je ook meedoen?
Wil je persoonlijk of als gemeente, bedrijf ook meedoen? Dat kan. Meer informatie kun je vinden op www.wienodigjijuit.nl Doen!

 

Actie “Wie nodig jij uit deze zomer?” spreekt jou aan!

Zomeractie Coalitie Erbij

Zomeractie Coalitie Erbij

Wanneer ik de afgelopen jaren in de zomer aan mijn moeder vertelde – ze woonde toen in het verzorgingshuis- dat ik op vakantie ging, reageerde ze heel erg verdrietig. Doodongelukkig werd ze van die zomerperiode. Net zoals ze ook een verschrikkelijke hekel kreeg aan de zondag.  Er was dan gewoon geen klap te doen in het tehuis. Ik heb me daar altijd over verbaasd. Hoe kan een verzorgingshuis dat nu toch doen?

Intussen woont mijn moeder in het verpleeghuis dat grenst aan het verzorgingshuis. Als het even kan, bezoek ik haar elke zondag. We gaan dan meestal een rondje lopen en komen bijna altijd in de ontmoetingsruimte van het verzorgingshuis uit. En steevast zegt ze dan: “Wat is het hier stil. Het lijkt wel zondag. Je kunt er wel een kogel doorheen schieten!”.

Veel mensen treffen we inderdaad niet aan.  En degenen die we tegen komen, lopen vaak wat doelloos rond. Regelmatig spreek ik een mijnheer  die echt met zijn ziel onder de arm loopt. Hij zegt altijd dolblij te zijn wanneer het weer maandag is. Ik heb het signaal wel eens gemeld  bij medewerkers. Ze beamen dat er best wel veel eenzaamheid bestaat.

Wie nodig jij uit deze zomer?

Daarom spreekt mij de nieuwe campagne van Coalitie Erbij ” Wie nodig jij uit deze zomer?” erg aan. De campagne roept mensen op om iemand die niet zoveel de deur uit komt, uit te nodigen. Voor een bezoek of om samen op pad te gaan. Op 6 juni wordt de campagne officieel afgetrapt door Babette van Veen, ambassadeur van Coalitie Erbij.

Babette van Veen trapt zomeractie Coalitie erbij af

Babette van Veen trapt zomeractie Coalitie erbij af

En natuurlijk gaat het bij deze actie niet alleen om oudere mensen die als een berg opzien tegen de zomervakantie. Er zijn genoeg andere personen -jong en oud- die om wat voor reden dan niet op vakantie gaan. Maar stilletjes hoop ik natuurlijk wel dat ook de inwoners van het verpleeg- en verzorgingshuis van mijn moeder niet worden vergeten.

Iedereen kan meedoen!

Coalitie Erbij roept iedereen op in de eigen omgeving uit te kijken naar mensen die zich mogelijk eenzaam voelen in de zomertijd. Vanaf 1 juni kan iedereen vanaf de actiewebsite wienodigjijuit.nl een e-kaartje sturen en zijn ervaringen delen.

En ik nodig mijn tante uit!

Als ze het leuk vindt natuurlijk. Ik ga de laatste tante die ik nog heb uitnodigen in de zomervakantie bij mijn moeder op bezoek te gaan. Maar ik houd het eerst nog even “geheim”. Mijn moeder is al 93 jaar en dan is het moeilijk om zo lang van te voren zoiets af te spreken.

En wie nodig jij uit?

Coalitie Erbij kent 20 koploperplaatsen die extra aandacht besteden aan een (integrale) aanpak van eenzaamheid. De gemeente Opsterland is een van hen. Op 13 april gaan de gemeente en Timpaan Welzijn met andere organisaties over de zomeractie overleggen.

Wie volgt?

Ik nodig jou uit. Doe je mee?